İyot Nedir?
İyot normal büyüme ve gelişme ile beyin ve vücut işlevleri için gerekli bir elementtir. İnsan vücudunda çok az bulunmaktadır; yetişkin bir bireyin vücudundaki iyot miktarı 20-30 mg kadardır. Dünya Sağlık Örgütü, yetişkin bireylerin günlük 150 mikrogram, hamileler ve süt veren annelerin 200-250 mikrogram, çocukların ise 50-120 mikrogram iyot alımını öneriyor
İyot kaynakları
Başlıca iyot kaynağı, deniz ürünleri, mandıra ürünleri ve iyotlu tuzdur. Deniz - okyanustaki iyot, atmosfere karışır ve tekrar yağmurlarla toprağa-suya geri döner. Deniz ürünleri çok iyi bir iyot kaynağıdır. Deniz yosunu ve bitkileri ile deniz hayvanları (balıklar-böcekler) deniz suyundaki iyotu iyi depolarlar.
İyot Eksikliğinde Neler Görülür?
İyot yetersizliği, hasarın büyük kısmının doğumdan önce meydana geldiği, önlenebilirzeka geriliğinin en önemli nedenidir. İyot eksikliği bebek ve çocuklarda; büyüme ve gelişme geriliğine, kas hastalıklarına, konuşma bozukluğuna, zeka düzeyinin akranlarına göre düşük olmasına, öğrenme yeteneği ve okul başarısında azalmaya sebep olmaktadır. İyot eksikliğinde gebelerde düşük, erken doğum ve ölü doğum riski artmaktadır. İyot yetersizliğinin oluşturduğu önemli sağlık problemlerinden bir diğeri de guatr hastalığıdır.
Eksikliği önlemek için neler yapmalıyız?
Ülkemizde iyot yetersizliği hastalıkları ile mücadele edebilmek için tuzun iyotlanması yöntem olarak kullanılmaktadır. Bu amaçla, 1994 yılından beri Sağlık Bakanlığı, UNICEF işbirliğinde “İyot Yetersizliği Hastalıklarının Önlenmesi ve Tuzun İyotlanması Programı” yürütülmektedir.
Günümüzde en fazla 5 gr/gün iyotlu tuz tüketimi önerilmektedir. Yeterince iyot içeren diyetin sağlanması ve kalp damar hastalıklarından korunmak için tuz alımının azaltılması politikaları göz önüne alındığında; iyotlu tuz kullanılması ile tavsiye edildiği gibi günlük tuz tüketimi 5 g’ın altına indirildiğinde bile, yeterli iyot desteği sağlanmış olacaktır.
İyot miktarını korumak amacıyla tuz;
Koyu renkli kavanozlarda, serin yerde, ışık ve güneş ışığından uzakta, kapalı kaplarda muhafaza edilmeli,
Yemeklere pişirme sonrası eklenmelidir.