HER ZAMAN VE HER YERDE HERKES İÇİN RUH SAĞLIĞI
Bu sene tüm dünya, milyonlarca insanın ruh sağlığını da etkileyen COVID-19 salgını nedeniyle küresel olarak eşi görülmemiş bir sağlık önceliği yaşamaktadır. Dünya virüsü kontrol altına almak ve çözüm bulmak için mücadele ederken, yaşanan endişe, korku, izolasyon, sosyal mesafe ve kısıtlamalar belirsizlik ve duygusal sıkıntıları artırmaktadır.
Şu an dünya çapındaki salgının etkileri dışında, dünya genelinde ruh sağlığı alanında zaten pek çok ihtiyaç mevcuttu. Yaklaşık 450 milyon insan, dünya çapında sağlıksızlık ve engelliliğin önde gelen nedenleri arasında yer alan ruhsal bozukluklarla yaşamaktadır (DSÖ Dünya Sağlık Raporu, 2001). Her dört kişiden biri hayatlarının bir aşamasında ruhsal bir bozukluktan etkilenirken, zihinsel, nörolojik ve madde kullanım bozuklukları, toplam küresel hastalık yükünün %13'ünü oluşturmaktadır (DSÖ, 2012). Dünya Sağlık Örgütü (2018), tüm dünyada her 40 saniyede bir kişinin intihar ederek öldüğünü belirtiyor. Bu, her yıl intihar sonucu ölen 800.000'den fazla insanı temsil ediyor ve bu, savaş ve cinayet nedeniyle ölenlerin toplamından daha fazla. Ölümle sonuçlanan her intihar için intihar girişiminde bulunan daha fazla insan var. Her intihar, aileleri, toplumu ve tüm ülkeleri etkileyen ve geride kalan insanlar üzerinde uzun süreli ve yıkıcı etkileri olan bir trajedi oluşturur. Bu kasvetli tablo, ruh sağlığına her zamankinden daha fazla öncelik verilmesini gerektiriyor.
Mevcut küresel acil sağlık durumu altında hiç kimsenin ruh sağlığı hizmetinden mahrum bırakılmaması gerekir. Psikososyal destek ve ruh sağlığı ulusal planları, COVID-19 salgınının ruh sağlığı sonuçlarını ve vatandaşlar üzerindeki etkisini ele almalıdır. Ülkemizde Mart 2020 tarihinden bu yana etkisini gösteren COVID-19 salgın sürecinde erişilebilir ruh sağlığı hizmetlerinin sağlanabilmesi için ilimizde pandemi psikososyal destek planlama ve çalışmaları yapılmıştır.
Covid 19 Döneminde Herkes İçin Erişilebilir Ruh Sağlığı Çalışmalarımız:
Pandemi Ulusal Eylem Planında psikososyal destek hizmetleri ve nasıl verilmesine ilişkin bir dizi düzenleme yer almaktadır. COVID-19 ile mücadele kapsamında 18 Mart 2020 tarihinde, 81 ilde psikososyal destek hizmeti verecek telefon hatları kurulmuş ve hizmet verilmeye başlanmış ve 30 Mart 2020 tarihinde 81 ilin tamamında psikososyal destek hatları aktif hale gelmiştir.
Halkın ve sağlık çalışanlarının değişen günlük yaşam alışkanlıkları ve kendileri ve sevdikleri için duydukları yoğun kaygı, öfke, korku, çaresizlikten kaynaklanan stresin en aza indirebilmesi, kronik ruhsal bozukluğu olan ve takibi gereken bireylere ve ailelerine verilen desteğin sürdürülebilmesi, ayrıca sosyoekonomik sorunlar yaşayan bireylerin Vefa destek, SYDV, İŞKUR, ŞÖNİM ya da Çocuk İzlem Merkezine doğru yönlendirmenin yapılabilmesi için kurulan hatlarda, salgın öncesinde de illerinde görev yapmakta olan yetişkin ve çocuk ergen psikiyatristleri, psikolog, sosyal çalışmacı ve çocuk gelişimcilerden oluşan Sağlık Bakanlığı personeli hizmet vermektedir.
Yurtlarda ya da evlerinde karantina altında olan vatandaşlara veya sağlık çalışanlarına “Psikolojik Bilgilendirme Rehberi” hazırlanmış ve olası psikolojik tepkiler nelerdir? Zaman ilerledikçe neler olabilir? Kendimizi iyi hissetmek için neler yapabiliriz ve Ne zaman bir uzmandan destek almalıyız? başlıklarını içeren bilgilendirmeler yapılmıştır. Moral ve rehberlik hizmeti kapsamında video, ses kaydı, e-broşür, e-katolog, e-afişler ve kamu spotu hazırlanmıştır.
Pandemi sürecinde Müdürlüğümüz bünyesinde halka ve sağlık çalışanlarına ruhsal destek sağlanması amacıyla Psikososyal Destek Hatları oluşturulmuştur. Danışanlara pandemi ile ilgili bilgilendirme, kaygı ve stres kontrolü, çocuklar için bilgilendirme ve öneriler ile yardım sağlayabilecek farklı kuruluşlara yönlendirme gibi konularda danışmanlık hizmetleri sağlanmaktadır. Bu hatlar ile Mart- Ağustos ayları arasında İl Müdürlüğümüz bünyesinde 2 psikolog, 1 sosyal çalışmacı ve 1 çocuk gelişimci, Çorlu ve çevre ilçelerine hizmet veren Sağlıklı Hayat Merkezi hattında 1 psikolog, 1 sosyal çalışmacı ile Süleymanpaşa Sağlıklı Hayat Merkezi hattında 2 psikolog, 1 sosyal çalışmacı ve 1 çocuk gelişimci ile danışmanlık hizmeti verilmektedir. İlgili hatlar üzerinden; sağlık personeli ile 272, Covid-19 tanısı almış kişilerle 337, Covid-19 tanısı almış kişi yakınlarıyla 263, pandemi hakkında bilgi almak isteyen kişilerle 1321 toplamda 2193 görüşme yapılmıştır.
Ruh sağlığı ve ruh sağlığı hizmetleri herkes için her zaman her yerde bir insan hakkıdır. Erişilebilir hizmetlerin artırılması ruh sağlığının korunması ve güçlendirilmesi için çok önemlidir.
