10 MAYIS DÜNYA SAĞLIK İÇİN HAREKET ET GÜNÜ
Fiziksel aktivite, günlük yaşam içerisinde kas ve
eklemlerimizi kullanarak enerji tüketimi ile gerçekleşen herhangi bir bedensel
hareket olarak tanımlanmaktadır. Bireylerin fiziksel ve ruhsal sağlığının geliştirilmesinde
temel araçlardan biridir. Bir halk sağlığı sorununu gidermenin yanında, aynı
zamanda toplum refahını, çevrenin korunmasını teşvik eder ve gelecek nesillere
yönelik bir yatırım oluşturur.
Kronik
hastalıkların ortak risk faktörlerinden biri olan fiziksel inaktivite
(hareketsizlik), dünya genelindeki ölüme neden olan dört majör risk faktörü
arasında yer almaktadır. Meme ve kolon kanserlerinin yaklaşık % 21-25’inin,
diyabetin % 27’sinin ve iskemik kalp hastalığının % 30’unun ana nedeni olduğu
tahmin edilmektedir. Obezitenin artmasına neden olan önemli faktörlerden biri
hareketsiz yaşam tarzının yaygınlaşmasıdır. Buna karşılık fiziksel aktivite;
kan basıncını azaltır, HDL seviyesini arttırır ve vücut ağırlığı kontrolü için
anahtar role sahiptir.
Bakanlığımızca gerçekleştirilen Türkiye Beslenme ve Sağlık
Araştırması 2010 sonuçlarına göre ülkemizde 12 yaş ve üzeri bireylerin %72’si
düzenli fiziksel aktivite yapmamaktadır. 6-11 yaş grubu çocuklarımızın %58.4’ü düzenli olarak (günde 30 dakika veya daha
fazla süre ile) egzersiz yapmamaktadır. Bu yaş grubunda TV, bilgisayar,
internet, ev ödevi, ders çalışma vs gibi gerekçelerle hareketsiz geçirilen
ortalama süre 6 saattir.
Türkiye
İstatistik Kurumu tarafından yapılan Türkiye Sağlık Araştırması sonuçlarına
göre 2014 yılında 15 yaş üzeri bireylerin %33,7’si fazla kilolu, %19,9’u obez
iken 2016 yılında %34,3’ü fazla kilolu, %19,6’sı obezdir. Aynı araştırmada 2014
yılında bireylerin %38,5’i çoğunlukla oturduğunu, %53,3’ü orta derecede
fiziksel güç gerektiren işler yaptığını,%8,2’si ağır iş veya fiziksel güç
gerektiren işler yaptığını; 2016 yılında ise %41,1’i çoğunlukla oturduğunu,
%53,0’ı orta derecede fiziksel güç gerektiren işler yaptığını, ,%5,9’u ağır iş
veya fiziksel güç gerektiren işler yaptığını beyan etmektedir.
Dünya Sağlık Örgütü ile birlikte
yürütülen Türkiye Çocukluk Çağı (ilkokul 2. Sınıf öğrencileri) Şişmanlık
Araştırması COSI-TUR 2016 sonuçlarına bakıldığında ailelerin ifadelerine göre
çocukların %9,5’i hafta içi hiç oyun oynamamakta, %19,9’u günde bir saatten az
ve %29,7’si günden bir saat oyun oynamaktadırlar. Çocukların %42,5’i günde bir
saat, %23,5’i 2 saat ve %12,7’si 3 saat ve üzerinde televizyon
seyretmekte/bilgisayarda zaman geçirmektedirler.
Sağlığın korunması ve geliştirilmesi için haftada 150
dakikalık (haftanın 5 günü 30 dakikalık) orta şiddette bir egzersiz yetişkinler
açısından yeterlidir. 1-4 yaş arası çocuklar, gün içinde farklı şiddetlerde
toplam 180 dakikalık fiziksel aktivite yapmalıdırlar. 5-18 yaş arasındaki çocuk
ve ergenler için ise, günde 60 dakika, orta şiddetliden yüksek şiddetli
aktivitelere doğru şiddeti değişen aktiviteler önerilmektedir.
Orta şiddetli aktiviteler sırasında kişi konuşabilir fakat
şarkı söyleyemez. Hızlı yürümek, düşük tempolu koşular, dans etmek, ip atlamak,
yüzmek, masa tenisi oynamak, yavaş tempoda bisiklet sürmek vb. orta şiddetli
aktivite örnekleridir.
Yüksek şiddetli aktiviteler sırasında kişi, aktivite
sırasında nefesi kesilmeden birkaç kelimeden fazlasını konuşamaz (tempolu koşu,
basketbol, futbol, voleybol, hentbol ve tenis oynamak, step-aerobik derslerine
katılmak, tempolu dans etmek vb.).
Günlük yaşamı mümkün olduğunca aktif geçirmek sağlıklı bir
yaşamın ilk adımıdır.
Daha fazla yarar elde edebilmek ve sağlığı koruyup
geliştirebilmek için fiziksel aktiviteler düzenli olarak yapılmalı ve yaşamın
bir parçası hâline getirilmelidir.
Fiziksel aktivitenin arttırılması sadece bireysel değil
toplumsal bir sorun olup toplum tabanlı, çok sektörlü, multidisipliner ve
kültürel yaklaşım gerektirmektedir. Bu nedenle toplumun obezite ile mücadele
konusunda bilgi düzeyini artırmak, yeterli ve dengeli beslenme ve düzenli
fiziksel aktivite alışkanlığı kazanmasını teşvik etmek ve böylece ülkemizde
obezite ve obezite ile ilişkili hastalıkların (kalp-damar hastalıkları,
diyabet, bazı kanser türleri, hipertansiyon, kas-iskelet sistemi hastalıkları
vb.) görülme sıklığını azaltmak amacıyla Türkiye Sağlıklı Beslenme ve Hareketli
Hayat Programı hazırlanmıştır. Geniş tabanlı ve çok sektörlü bir yaklaşımı
benimseyen Program Başbakanlık Genelgesi olarak 29.09.2010 tarih ve 27714
sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdiği günden bu yana
güncellenerek uygulanmaktadır. Plandaki aktiviteler içerisinde toplumda
fiziksel aktivitenin önemi ve sağlık üzerine etkileri hakkında farkındalık
oluşturmak amacıyla fiziksel aktivite ile ilgili özel günlerin kutlanması da
yer almaktadır.
10 Mayıs Dünya Sağlık Örgütü tarafından bulaşıcı olmayan
hastalıkların önlenmesinde fiziksel aktivitenin yararları konusunda toplum
bilincini oluşturmak, iyi uygulamalara dikkat çekmek ve fiziksel aktivitenin
yararlarını savunmak, yaşamın her alanında ve her yerde (okul, ev, işyeri)
toplum genelinde fiziksel aktiviteye katılımı arttırmak, sağlıklı davranışları
ve yaşam tarzlarını teşvik etmek için “Sağlık için Hareket Et Günü” olarak
belirlenmiştir. Bu kapsamda 10 Mayıs her yıl ilimizde çeşitli etkinlikler
düzenlenmektedir. Bu yıl da 10 Mayıs Sağlık için Hareket Et günü kapsamında İl
Sağlık Müdürlüğü – Halk Sağlığı Hizmetleri Başkanlığı olarak 10 Mayıs 2018
Perşembe günü saat 16.00’da Sahil Dolgu Alanı Zabıta önünde toplanarak Yürüyüş
Etkinliği düzenleyeceğiz. Siz değerli halkımızı yürüyüş etkinliğimize
bekliyoruz.
TEKİRDAĞ
İL SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜ